مروری سریع بر سازوکار فن کویل ها و انواع آن ها

فن کویل، یکی از انواع محبوب سیستم های سرمایش و گرمایش مرکزی است. طرز کار فن کویل ها به این صورت است که برای عملکرد سرمایشی وابسته به آب سردی هستند که توسط چیلر تأمین می شود. گرمایش فن کویل نیز می تواند توسط آب گرم یا المنت الکتریکی تأمین شود.

شرکت های ایرانی فن کویل هایی قوی می سازند که می توانند با فن کویل های زیبا و ساکت خارجی رقابت کنند. فن کویل ها در ساختمان هایی که دارای چندین واحد مجزا و یک موتورخانه مرکزی هستند، کاربردی عالی دارند.

در این مقاله از سری مقالات سرمامارکت، می خواهیم فن کویل ها و سازوکار عملکردی آن ها را به شما معرفی کنیم. همچنین انواع فن کویل ها را به شما معرفی می کنیم. با ما همراه باشید.

سازوکار فن کویل چگونه است؟

بیشترین موارد استفاده از فن کویل ایتالیایی

هر یونیت فن کویل، همانطور که از نامش پیداست، شامل یک یا چند کویل و یک یا چند فن می باشد. از درون کویل، آب سرد یا آب گرم عبور می کند و فن ها، هوای داخل اتاق را پس از مکیدن به داخل بدنه یونیت فن کویل و عبور دادن از لا به لای پره های کویل، به داخل اتاق پرتاب می کنند. این کار سبب تبادل حرارتی بین آب عبوری از درون کویل و هوای داخل ساختمان می شود. هر یونیت فن کویل، در یک سیستم لوله کشی تأمین آب سرد و گرم نصب می شود. هر سیستم لوله کشی می تواند شامل چندین یونیت فن کویل در بخش های مختلف ساختمان باشد.

اجازه دهید کمی جزئی تر به بررسی ساز و کار فن کویل بپردازیم.

کویل چیست؟ چه انواعی دارد و چگونه کار می کند؟

معرفی قطعات فن کویل زمینی-کویل

یکی از قطعات اصلی هر فن کویل، یک مبدل حرارتی یا کویل است. کویل ها قطعاتی هستند که برای انجام تبادل حرارتی بین دو سیال مورد استفاده قرار می گیرند. این دو سیال می توانند هر دو مایع، یا یکی مایع و دیگری، گازی باشند.

کویل ها به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند:

• کویل پوسته-لوله (shell-tube coil): این نوع کویل شامل کلافی از لوله های موازی هم است که همگی به یک خروجی و یک ورودی منتهی می شوند. از درون این لوله ها یک سیال مایع جریان میابد. خود این کلاف درون یک ساختار استوانه ای شکل به نام پوسته قرار دارد که پوسته نیز از یک انتها دارای ورودی و از یک انتها دارای خروجی سیال است. از درون پوسته نیز سیال مایع دیگری جریان دارد. مساحت سطح بالایی که کلاف لوله ها تأمین می کند، سرعت تبادل حرارتی بین دو سیال را بدون اینکه کوچک ترین اختلاطی با هم دیگر داشته باشند، بالا می برد. این نوع کویل در یونیت های فن کویل استفاده نمی شود ولی تقریبا در تمامی چیلرهای تراکمی وجود دارد.
• کویل پره-لوله (fin-tube coil): این نوع کویل شامل ردیفی از پره های توخالی است که با فاصله کم از هم دیگر قرار دارند و از طریق لوله هایی به هم دیگر متصلند. سیال مایع از پره اولی وارد کویل شده و پس از عبور از تمامی پره ها، از پره انتهایی از کویل خارج می شود. سیال دوم که معمولا هوا است، از لا به لای پره های کویل عبور کرده و به دلیل مساحت سطح بالایی که این پره ها فرآهم می آورند، تبادل گرمایی به بهترین شکل ممکن انجام می شود.

تقریبا در تمامی یونیت های فن کویل، از کویل پره-لوله استفاده می شود. کار فن ها در این یونیت ها این است که هوا را با فشار بالا از لا به لای پره های کویل عبور می دهند تا تبادل حرارتی با سرعت بالای انجام شود. اگر آبی که از درون کویل عبور می کند، سرد باشد، هوا حرارت خود را به آب می دهد و سرد می شود و اگر آب درون کویل، گرم باشد، هوا حرارت را از آن می گیرد و گرم می شود.

چرخه تبرید و گرمایش در سیستم فن کویل

آبی که از پس از تبادل حرارتی از درون کویل خارج می شود، برای سرد شدن به چیلر مرکز یا برای گرم شدن به یک بویلر در موتورخانه مرکزی منتقل  می شود. سپس، آب سرد یا گرم شده، از طریق لوله کشی ها به یونیت های فن کویل باز می گردد تا این چرخه سرمایش یا گرمایش از سر گرفته شود.

انواع فن کویل ها

انواع فن کویل ها از نظر عملکرد

از نظر طرز کار فن کویل ها می توانیم آن ها را به دو نوع کلی دو لوله ای و چهار لوله ای تقسیم بندی کرد:

• فن کویل های دو لوله ای تنها دارای یک کویل هستند. این فن کویل ها فقط یک عدد کویل، یک لوله ورودی آب و یک لوله خروجی آب دارند. این فن کویل ها چندین مدل مختلف دارند. بعضی از این فن کویل ها فقط برای کار گرمایش یا سرمایش ساخته شده اند و هر دو کار را انجام نمی دهند. بعضی از این فن کویل ها برای تغییر از حالت سرمایشی به گرمایشی و بالعکس دارای یک دریچه هستند که باید تنظیم شود. بعضی دیگر از این فن کویل عمل سرمایش را با استفاده از آب و عمل گرمایش را با استفاده از یک المنت الکتریکی انجام می دهند.
• فن کویل های چهار لوله ای: این فن کویل ها دارای یک کویل سرمایشی مجزا و یک کویل گرمایشی مجزا هستند. فن کویل های چهار لوله ای از فن کویل های دو لوله ای گران تر می باشند و می توانند عمل سرمایش و گرمایش را به طور همزمان انجام داده و دمای اتاق را با کمترین نوسانات، روی میزان مطلوب کاربر، حفظ کنند.

انواع فن کویل ها از نظر محل نصب

فن کویل ها را از نظر محل نصب می توان به انواع فن کویل های روکار و توکار تقسیم بندی کرد. هر کدام از این انواع فن کویل ها را می توان در بخش های مختلفی از ساختمان نصب نمود. بر این اساس، فن کویل ها را می توان به انواع سقفی، کاستی، دیواری، کانال دار و زمینی تقسیم بندی کرد. البته بعضی از این انواع فن کویل ها نیز به انواع دیگری تقسیم بندی می شوند.

جمع بندی

فن کویل ها سیستم های سرمایشی و گرمایشی محبوبی هستند که دارای یک یا دو کویل پره-لوله می باشند. طرز کار فن کویل ها به این صورت است که آب سرد تأمین شونده توسط چیلر یا آب گرم تأمین شونده توسط بویلر در موتورخانه مرکزی با عبور از درون کویل و به کمک عملکرد فن ها، هوای داخل ساختمان را گرم یا سرد می کند. فن کویل ها می توانند روکار یا توکار باشند و در سقف، دیوار یا زمین، نصب شوند.